Prawo Rodzinne - opieka nad dziećmi

Co się dzieje, gdy jeden z rodziców nie realizuje ustalonych przez sąd kontaktów z dzieckiem?

Gdy rodzice mają już w ręku orzeczenie sądu dotyczące kontaktów z dzieckiem lub zawartą z drugim rodzicem ugodę sądową, ustalające, ile razy w miesiącu, w jakich dniach i godzinach dziecko będzie spotykało się z rodzicem, skąd będzie odbierane i dokąd odprowadzane, zazwyczaj pojawia się problem z realizacją tych kontaktów. Zdarza się, że życie jednego z rodziców ulega po czasie drastycznej zmianie – wiąże się z przeprowadzką lub koniecznością służbowych wyjazdów zagranicznych. Czasem okazuje się też, że rodzic traci potrzebę kontaktów z własnym dzieckiem, nie przychodzi na ustalone spotkania, zaniedbuje czas z dzieckiem – nawet mimo dobrej woli drugiego rodzica. Dziecko tęskni, płacze, czuje i wyraża potrzebę widzenia z rodzicem. Czy można zatem skutecznie wyegzekwować takie kontakty, podobnie jak alimenty, dla dobra dziecka, mając na uwadze, że rodzic mimo wszystko daje gwarancję współuczestniczenia w życiu dziecka?

Na szczęście prawo jakiś czas temu przyszło z pomocą takim sytuacjom i przewidziało instrumenty pozwalające wpływać na rodzica,  który nie wywiązuje się z prawa/obowiązku kontaktów z dzieckiem.

Najczęściej rodzic początkowo próbuje samodzielnie, polubownie wyegzekwować od drugiego rodzica ustalone kontaktów z dzieckiem. Taki sposób jest bezsprzecznie najlepszy, gdyż pozwala uniknąć eskalacji konfliktu i stwarza szansę na porozumienie zgodne z dobrem dziecka. Gdy jednak takie porozumienie napotyka przeszkodę nie do przezwyciężenia, rodzic powinien wystąpić do sądu o zastosowanie przepisu, który pozwala sądowi wystosować do niesubordynowanego rodzica groźbę zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej w razie uzasadnionej obawy naruszenia obowiązków wynikających z orzeczenia lub ugody o kontaktach. Groźbę taką może dostać zarówno rodzic, który utrudnia kontakty drugiemu, rodzicowi, jak i ten, który – mimo zobowiązania do spotkań z dzieckiem – nie realizuje ich. Sąd przeprowadza postępowanie wyjaśniające, w toku którego rodzice mają możliwość złożenia oświadczeń, bada okoliczności sprawy, w tym szczególnie przyczyny braku kontaktów. Jeśli te przyczyny są usprawiedliwione np. długotrwałą chorobą czy wyjazdem służbowym, sąd może oddalić żądanie. Nie można bowiem zapominać, że w życiu zdarzają się sytuacje, których nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Taka procedura sądu skutecznie weryfikuje ewentualne próby wyłudzenia pieniędzy.

Dokładne informacje na temat sporządzenia wniosku, w tym dowodów koniecznych do wykazania i potwierdzenia, że rodzic nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, z pewnością udzieli profesjonalny pełnomocnik. Warto o tym pamiętać, gdyż brak stosownych dowodów spowoduje oddalenie wniosku

Pieniądze wypłacane są na rzecz drugiego rodzica. Kwoty ustalane przed sąd kształtują się pomiędzy 200-500 zł za każde naruszenie, przy czym sąd uwzględnia sytuację majątkową rodzica, wobec którego ma być wydany nakaz zapłaty. Wydane przez sąd prawomocne postanowienie nakazujące zapłatę jest tytułem wykonawczym i nie ma potrzeby występowania o klauzulę wykonalności. Z takim orzeczeniem można od razu po jego uzyskaniu iść do komornika i złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji.

Nie można jednak traktować takiego rozwiązania prawnego jako sposób uzyskania dodatkowych alimentów. Faktem jest, że tak radykalne rozwiązanie uświadamia większości rodziców, jakie ich dziecko ma potrzeby – nie tylko materialne, ale także emocjonalne. Dlatego jako pełnomocnik zawsze doradzam, że gdy rodzic wie lub przypuszcza, że nie będzie w stanie sprostać harmonogramowi kontaktów z dzieckiem z powodu różnych życiowych okoliczności,  powinien złożyć wniosek o zmianę tego harmonogramu np. poprzez ograniczenie zakresu kontaktów. Rozwiązania siłowe są ostatecznością, próbujmy rozmawiać i przede wszystkim miejmy na uwadze dzieci, które potrzebują kontaktu z obojgiem rodziców.